Osoba uposażona w ubezpieczeniu to taka, która ma określone prawa względem świadczenia w razie śmierci ubezpieczonego, wynikającego z umowy ubezpieczenia. Pełni ona zatem ważną funkcję. Warto wyjaśnić, kim taka osoba jest, kogo można uposażyć i jakie są w tym zakresie zasady określone w przepisach oraz w ogólnych warunkach ubezpieczenia (OWU). Te ostatnie mogą się różnić w zależności od ubezpieczyciela.

Co to znaczy, że ktoś jest uposażony?

Kto to jest uposażony? Jeśli chodzi o pojęcie „uposażony„, jego prawna definicja oznacza osobę, która została wskazana przez ubezpieczającego, a w przypadku ubezpieczenia na cudzy rachunek przez ubezpieczającego za zgodą ubezpieczonego, jako osoba uprawniona do otrzymania świadczenia w razie śmierci ubezpieczonego. W niektórych przypadkach OWU mogą przyznawać wyłącznie ubezpieczonemu prawo do wskazania uposażonego. W skrócie – uposażony to osoba, która w razie śmierci ubezpieczonego otrzyma określone w umowie ubezpieczenia świadczenie. Powinniśmy pamiętać o tym, że uposażonym może być nie tylko osoba fizyczna, ale również wskazana przez nas instytucja, np. bank czy organizacja.

Co niezwykle istotne, pieniądze dla osoby uposażonej wypłacane z tytułu ubezpieczenia na życie nie podlegają opodatkowaniu. Suma ubezpieczenia w ubezpieczeniu na życie przypadająca uprawnionemu nie należy do spadku po ubezpieczonym i nie jest objęta podatkiem od spadku i darowizn ani innym podatkiem (wedle obowiązujących obecnie przepisów prawa – wrzesień 2020). W przypadku śmierci ubezpieczonego, przy spełnieniu warunków do wypłaty, świadczenie z tego tytułu będzie wypłacone uposażonemu/uposażonym w całości, bez potrąceń.

Kogo można uposażyć w polisie na życie?

Uposażyć w polisie ubezpieczeniowej można każdą osobę, także niepełnoletnią. Nie ma zatem żadnych ograniczeń, jeśli chodzi o to, kto będzie widniał w umowie ubezpieczeniowej jako osoba uposażona. Choć zwykle jest tutaj wskazywany członek rodziny (np. współmałżonek, rodzic lub rodzeństwo), to nic nie stoi na przeszkodzie ku temu, by jako osoba uposażona w ubezpieczeniu została określona także inna osoba (np. partner życiowy) albo instytucja. Taką instytucją może być np. firma, instytucja publiczna (jak np. szpital) czy też fundacja.

 

Gdy wskazujemy, kto będzie uposażony w ubezpieczeniu, powinniśmy dysponować określonymi danymi. Umożliwią one ubezpieczycielowi skontaktowanie się z uposażonym lub weryfikację jego tożsamości. W przypadku gdy uposażonymi będą osoby fizyczne, zazwyczaj wystarczy podanie imienia i nazwiska oraz daty urodzenia. W przypadku instytucji zwyczajowo jest to pełna nazwa (firma), numer REGON (lub NIP/KRS) oraz adres.

Istnieją dwa wyłączenia w kwestii uprawnionych do wypłaty ubezpieczenia z ubezpieczenia na życie. Pierwsze z nich jest związane ze śmiercią uposażonego przed śmiercią ubezpieczonego. Drugie dotyczy z kolei sytuacji, w której uposażony umyślnie przyczynił się do śmierci ubezpieczonego. W obu tych przypadkach wskazanie uposażonego staje się bezskuteczne, a świadczenie jest wypłacane najbliższej rodzinie ubezpieczonego w kolejności ustalonej w ogólnych warunkach ubezpieczenia (chyba, że umowa ubezpieczenia w danym przypadku stanowi inaczej). Podobnie dzieje się w przypadku, gdy nie wskażemy w umowie ubezpieczenia uposażonych. W ubezpieczeniach Prudential kolejność ta jest następująca:

• współmałżonek ubezpieczonego,
• w przypadku braku małżonka dzieci ubezpieczonego,
• w przypadku braku małżonka i dzieci rodzice ubezpieczonego,
• w przypadku braku małżonka, dzieci i rodziców rodzeństwo ubezpieczonego,

przy czym wypłata świadczenia osobie lub osobom w danej grupie uprawnionych wyklucza uprawnienie do otrzymania świadczenia przez osoby należące do kolejnej grupy.

Warto zatem rozpatrzyć to, czy w umowie ubezpieczeniowej nie określić osób uposażonych. W takiej sytuacji wypłata potencjalnego świadczenia nastąpi zgodnie z życzeniem osoby ubezpieczonej.

Czy można uposażyć więcej niż jedną osobę?

Do otrzymania świadczenia na wypadek śmierci ubezpieczonego można wskazać jedną osobę lub więcej. Stanowi o tym art. 831 Kodeksu cywilnego. Uposażenie do uzyskania świadczenia w umowie ubezpieczenia jest powszechną praktyką. Gdy zdecydujemy się na takie rozwiązanie, powinniśmy tylko pamiętać o tym, że w takiej umowie wskazuje się, jaki procent kwoty ubezpieczenia otrzyma każdy z uposażonych w razie wystąpienia danego zdarzenia (np. śmierci ubezpieczonego). Suma wszystkich udziałów musi się przy tym równać 100%. W przypadku wypłaty świadczenie ubezpieczeniowe dzielone jest przez ubezpieczyciela i rozdysponowane we wskazanym procencie wszystkim osobom uposażonym. Gdy w trakcie zawierania ubezpieczenia taki podział udziałów nie zostanie jednak z różnych względów określony, przyjmuje się, że z mocy prawa ich udziały są równe. Przy dwóch osobach uposażonych podział świadczenia wyniesie w takim przypadku 2 × 50%, czterech – 4 × 25% itd.

Bardzo istotne jest również to, że w trakcie trwania umowy ubezpieczenia można dokonać zmiany osoby lub osób uposażonych. Pozwala to na dostosowanie się do nowej sytuacji życiowej. Jest to ważne np. w razie zawarcia związku małżeńskiego lub urodzenia dziecka. Umowa ubezpieczenia to bowiem często rozwiązanie długoterminowe, dlatego w trakcie trwania ubezpieczenia występują zdarzenia, które mają wpływ na nasze potrzeby ubezpieczeniowe.

Jesteś zainteresowany zakupem polisy na życie?

Poszukujesz ubezpieczenia na życie na korzystnych warunkach? Znajdziesz je w Prudential. Zapraszamy do kontaktu z naszym konsultantem, by uzyskać informacje o dostępnej ofercie. Przygotujemy dla ciebie ofertę, która będzie idealnie dostosowana do twoich potrzeb. Możesz przy tym liczyć na rozsądne wysokości składek, dostosowane do twojego budżetu. Takie ubezpieczenie na życie zapewni stabilność finansową twoją i twoich bliskich przez wiele lat.