Aktualizacja wysokości składki stosowana jest w ubezpieczeniach, w przypadku których jest ona opłacana regularnie. Najczęściej indeksacja związana z jest więc z takim produktem jak ubezpieczenie na życie.
Do indeksacji składki ubezpieczeniowej dochodzi po akceptacji przez ubezpieczającego corocznej propozycji, która jest składana ze strony towarzystwa ubezpieczeniowego. Każdy ubezpieczający może zatem zdecydować o najkorzystniejszym dla siebie wariancie nowej składki po zmianie, odpowiadającej dostępnemu budżetowi.
Kiedy dochodzi do indeksacji?
Indeksacja składki i w konsekwencji sumy ubezpieczenia wykonywana jest w ściśle określonym czasie. Do indeksacji tych wartości dochodzi zwykle w każdą rocznicę zawarcia umowy ubezpieczenia. Składka ubezpieczeniowa może być wówczas podwyższona o średnioroczny wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem określany przez Główny Urząd Statystyczny (GUS), ogłaszany do 31 stycznia każdego roku kalendarzowego (rozwiązanie przyjęte w Prudential, w przypadku gdy wskaźnik ogłoszony przez GUS jest niższy niż 2,5%, przyjęty wskaźnik indeksacji wynosi 2,5%.).
Warto wiedzieć o tym, że indeksacja składki ubezpieczenia oferowana jest ubezpieczającemu. Jest to zatem osoba, która zawarła umowę ubezpieczenia. Ubezpieczający jest także zobowiązany do tego, by terminowo opłacać składki w całym okresie ubezpieczenia. Należy go odróżnić od osoby ubezpieczonej. Ta druga osoba to ta, której życie jest przedmiotem ubezpieczenia. Ubezpieczający i ubezpieczony są najczęściej tymi samymi osobami. Nie jest tak jednak zawsze. Zdarza się, że są to dwie zupełnie inne osoby. Przykładowo umowa ubezpieczenia na życie może być zawarta przez ubezpieczającego będącego rodzicem, a przedmiotem ubezpieczenia będzie w takim przypadku córka lub syn (czyli osoba ubezpieczona). Gdy ubezpieczający to inna osoba niż ubezpieczony, towarzystwo ubezpieczeniowe przesyła propozycję indeksacji tej pierwszej osobie.
Zasada działania mechanizmu indeksacji w praktyce
Warto opisać mechanizm indeksacji na przykładzie. Załóżmy, że wykupujemy polisę na życie, w której suma ubezpieczeniowa opiewa na kwotę 100 000 złotych. Jeśli weźmiemy pod uwagę wskaźnik inflacji rok do roku w Polsce z grudnia 2019 r., który plasował się na poziomie 3,4%, nasza suma ubezpieczeniowa każdego roku będzie się zmniejszała o tę część. Oznacza to, że po roku trwania ubezpieczenia realna suma ubezpieczeniowa wyniesie ok. 96 600 złotych. Ta zmiana jest związana z rosnącymi zarobkami oraz z rosnącymi cenami towarów i usług. W wyniku przyjęcia propozycji indeksacji po roku trwania ubezpieczenia o zaproponowany przez ubezpieczyciela wskaźnik indeksacji wzrośnie składka, ale również odpowiednio suma ubezpieczenia.
Ostateczne podwyższenie sumy ubezpieczenia po indeksacji liczone jest za pomocą specjalnego wzoru określanego indywidualnie przez ubezpieczyciela. W Prudential brane są pod uwagę przy kalkulacji takie dane, jak różnice pomiędzy wysokością składki po indeksacji i przed nią, czas, który pozostał do końca okresu ubezpieczenia, częstotliwość opłacania składki, ocena ryzyka dokonana przy zawieraniu umowy ubezpieczeniowej oraz obowiązująca aktualnie taryfa składek.
Czy indeksacja jest obowiązkowa?
Indeksacja nie jest obowiązkowa. Ubezpieczyciel przesyła Ubezpieczającemu propozycję indeksacji, którą Klient może, ale nie musi przyjąć. Tak jest np. w Prudential. Najpóźniej na 21 dni przed rocznicą umowy do ubezpieczających jest przesyłana propozycja indeksacji składki i w konsekwencji sumy ubezpieczenia. W propozycji indeksacji Ubezpieczający uzyskują informację na temat składki po indeksacji oraz wysokości sumy ubezpieczenia. Jeśli mamy aktualnie problemy finansowe i nie możemy sobie pozwolić na zwiększenie wysokości składki o określony wskaźnik, nie musimy decydować się na taką zmianę i możemy zrezygnować z propozycji indeksacji w danym roku. Rezygnacja z indeksacji wymaga złożenia Prudential oświadczenia w tej sprawie nie później niż 7 dni przed daną rocznicą umo-wy ubezpieczenia. Nieotrzymanie przez Prudential rezygnacji z indeksacji równoznaczne jest z przyjęciem indeksacji. Rezygnacja z indeksacji w danym roku nie oznacza straty prawa do indeksacji w przyszłości, tzn. pomimo rezygnacji w danym roku z indeksacji w kolejnym nowa propozycja indeksacji zostanie przesłana.
Oprócz propozycji indeksacji Prudential może zaproponować Ubezpieczającemu waloryzację składki o wskaźnik inny niż wskaźnik indeksacji. Wskaźnik waloryzacji nie może być wyższy niż dwukrotność wskaźnika indeksacji. Wówczas możemy liczyć na jeszcze większe świadczenie w razie wystąpienia zdarzenia objętego ubezpieczeniem. W odróżnieniu od propozycji indeksacji Ubezpieczający musi wyrazić aktywnie zgodę na tę propozycję. Ubezpieczający w przypadku otrzymania takiej propozycji wybiera, która z nich – indeksacja czy waloryzacja – jest dla niego właściwa i wybiera jedną z nich.
Propozycja indeksacji składki w Prudential nie jest przesyłana, jeśli do końca okresu ubezpieczenia pozostaje mniej niż pięć lat w przypadku ubezpieczeń ochronno-oszczędnościowych lub rok w przypadku ubezpieczenia ochronnego Komfort Życia. Ten okres liczy się od rocznicy umowy, w której indeksacja miałaby miejsce.
