Wcześniejsza emerytura – dla kogo?
Przepisy prawa określają warunki do uzyskania wcześniejszej emerytury w sposób nieco odmienny dla różnych osób w zależności od rodzaju wykonywanych warunków pracy lub od przynależności do konkretnej grupy zawodowej.
Wykonywanie pracy w ramach konkretnych zawodów takich jak np. górnictwo, praca na kolei lub w oświacie pozwala skorzystać z przywileju przejścia na wcześniejszą emeryturę. W dużej mierze wiąże się to ze szkodliwością pracy w warunkach niekorzystnych dla zdrowia, zarówno fizycznego jak i psychicznego jakie te zawody powodują. Praca pod ziemią, w pyle, przy natężonym hałasie, czy też związana z dużą odpowiedzialnością i niebezpieczeństwem stanowi duże obciążenie, zwłaszcza jeśli te czynniki oddziałują na człowieka przez wiele lat. Wraz z wiekiem możliwość pracy w pewnych zawodach staje się również dość trudna, czasem wręcz niemożliwa.
W trosce o osoby, które przez lata w pracy zawodowej były narażone na czynniki niekorzystne dla zdrowia ustawodawca nadał przywilej przejścia na wcześniejszą emeryturę dla szerszego grona grup zawodowych. W związku z tym wprowadził pojęcie tzw. pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zaliczają się do niej te zawody, których przedstawiciele poddani są czynnikom ryzyka, które z wiekiem mogą spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia. Poza wcześniej wspomnianymi górnikami, kolejarzami czy pracownikami oświaty, katalog zawodów pozwalających na skorzystanie z przywileju wcześniejszej emerytury obejmuje m.in. osoby pracujące zawodowo w hutnictwie, energetyce, budownictwie, przemyśle, służbie zdrowia, leśnictwie, rolnictwie, służbach mundurowych oraz kilku innych specyficznych z racji charakteru pracy obszarach. Przedstawiciele tych zawodów po udokumentowaniu odpowiedniego okresu pracy w danym charakterze mogą wnioskować o przyznanie wcześniejszej emerytury. Warto zwrócić uwagę, że ustawodawca w niektórych przypadkach postawił dodatkowe wymogi m.in. osiągnięcie odpowiedniego wieku, konieczność udokumentowania odpowiedniej ilości lat tzw. okresów składkowych i nieskładkowych oraz nieprzynależność do OFE.
Wcześniejsza emerytura, a emerytura pomostowa
Wcześniejsza emerytura jest świadczeniem, które przysługuje coraz mniejszej grupie osób. W praktyce dużej części beneficjentów przysługuje aktualnie prawo do emerytury na zasadach powszechnych. Jest też pewna grupa osób, które nie kwalifikują się do wcześniejszej emerytury, ze względu na pewne ograniczenia w ustawie o wcześniejszych emeryturach, jednak charakter wykonywanej przez nich pracy charakteryzuje się podobnymi negatywnymi czynnikami wpływającymi na ich zdrowie.
Z myślą o takich osobach ustawodawca wprowadził inny rodzaj przywileju emerytalnego na nieco odmiennych zasadach. Emerytura pomostowa zwana potocznie „pomostówką” jest rodzajem świadczenia emerytalnego, o które po spełnieniu określonych wymogów mogą ubiegać się osoby, które jeszcze nie nabyły prawa do emerytury. Stąd nazwa nawiązująca do pomostu pomiędzy okresem pracy zawodowej, a życiem na emeryturze, którą nabywa się na zasadach powszechnie obowiązujących. Emerytura pomostowa jest jednak przywilejem, z którego nie każdy może skorzystać. Prawo do niego przysługuje tym, którzy pracowali w szczególnych warunkach szkodliwych dla zdrowia opisanych w Ustawie o emeryturach pomostowych z dnia 19 grudnia 2008 r., w wyznaczonych w tejże ustawie okresach, czyli przed 1 stycznia 1999 r. oraz po 31 grudnia 2008 r. Dodatkowymi wymogami wskazanymi w ustawie są osiągnięcie odpowiedniego wieku emerytalnego oraz udokumentowanie odpowiednich okresów składkowych i nieskładkowych.
Jak przejść na wcześniejszą emeryturę?
W celu zawnioskowania o wcześniejszą emeryturę lub emeryturę pomostową należy złożyć komplet dokumentów do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Niezbędne będą wszystkie dokumenty potwierdzające pracę w szczególnych warunkach wymienionych w przepisach, okresy składkowe i nieskładkowe, wymagane lata pracy oraz w niektórych sytuacjach orzeczenie lekarskie. Dokumenty można dostarczyć tradycyjnie tj. bezpośrednio w terenowym oddziale ZUS lub pocztą. Istnieje również możliwość przesłania dokumentów drogą elektroniczną za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych (PUE).
Organ odpowiedzialny za rozpatrzenie wniosku o przyznanie emerytury ma 30 dni na weryfikację i wydanie decyzji. Należy jednak mieć na uwadze, że w przypadku konieczności złożenia dodatkowych wyjaśnień (tzw. postępowanie wyjaśniające) okres ten może sie wydłużyć.
Czy wcześniejsza emerytura jest opłacalna?
Skorzystanie z przywileju przejścia na wcześniejszą emeryturę związane jest z pewnymi konsekwencjami. Mniejsza ilość przepracowanych lat, a co za tym idzie i mniejsza kwota odprowadzonych składek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe powodują, że wypłacana emerytura będzie niższa. Im dłużej przeciągamy w czasie moment przejścia na emeryturę, tym większy kapitał zgromadzimy w ZUS. Arytmetyka więc jest w tym przypadku dość prosta – im dłużej pracujesz tym więcej dostaniesz. Ma na to wpływ także przyjęty przelicznik świadczenia emerytalnego, który opiera się m.in. na długości dalszego trwania życia. W dużym uproszczeniu im jesteśmy starsi tym będziemy krócej pobierać emeryturę, więc jej przeliczona kwota będzie miesięcznie wyższa. W rezultacie dłuższa aktywność zawodowa przekłada się na bezpośrednie korzyści. Jak wylicza Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, opóźnienie przejścia na emeryturę o rok podwyższy przyszłą emeryturę o ok. 8%¹ . Resort podkreśla jednocześnie, że przejście na emeryturę jest prawem, a nie obowiązkiem. Każdy powinien podjąć indywidualną decyzję w tej kwestii, kalkulując jednocześnie co jest dla niego bardziej opłacalne.
Przejście na wcześniejszą emeryturę z ubezpieczeniem Prudential
Osoby aktywne zawodowo, które rozważają skorzystanie w przyszłości z prawa przejścia na wcześniejszą emeryturę mogą skorzystać z dedykowanych rozwiązań, które mają na celu zgromadzenie dodatkowego kapitału. Jednym z nich jest ubezpieczenie na życie i dożycie EMERYTURA BEZ OBAW. Jest to długoterminowy plan oszczędzania oferowany przez Prudential w ramach którego można zdecydować jaką kwotę chce się przeznaczyć z myślą o odłożeniu na przyszłą emeryturę. Mając na uwadze to, że z racji konstrukcji systemu emerytalnego przejście na wcześniejszą emeryturę spowoduje realne obniżenie emerytury w przyszłości, dobrym pomysłem jest zebranie dodatkowej kwoty na własną rękę, która będzie stanowić uzupełnienie tej luki. Dzięki mechanizmowi lokowania środków w brytyjskie fundusze With-Profits Sub-Fund polisa daje szansę otrzymania dodatkowych zysków w postaci premii rocznych i końcowych, których przyznanie jednak uzależnione będzie od osiągnietych wyników i nie jest gwarantowane.
Przejście na wcześniejszą emeryturę powinno być poprzedzone odpowiednim przygotowaniem się do tego momentu, zwłaszcza od strony finansowej. Rozważne planowanie zawczasu pozwoli zachować przyzwoity standard życia, dzięki czemu czas spędzony na emeryturze będzie dobrze zaplanowanowanym okresem, pełnym spokoju i radości.
Powyższy artykuł zawiera wybrane informacje na temat niektórych cech umowy ubezpieczenia oferowanej przez Prudential International Assurance plc S.A. Oddział w Polsce. Przez zawarciem umowy ubezpieczenia prosimy o zapoznanie się z ogólnymi warunkami ubezpieczenia.
¹ https://www.gov.pl/web/rodzina/7-zasad-emerytalnych